BASRA’DA HADİS_{İLK ÜÇ ASIR}

İlim ve kültür alanında büyük gelişme gösteren Basra, hadis rivâyetinin ve hadisle ilgili ilimlerin yoğun yaşandığı şehirlerin başında gelmektedir. Üç binden fazla kişinin hadis rivâyetinde bulunması ve bu râvilerin binden fazlasının Kütüb-i Sitte ricâlleri içinde olmaları, Basra hadisçiliğini resmetmesi açısından önemlidir. Ayrıca Basralı râviler sadece hadis rivâyet etmekle yetinmemiş, hadisle ilgili birçok ıstılah ve kaideyi de ilk oluşturanlardır. Bununla birlikte Basra, ilk üç asırda hadîsle ilgili telif edilen eserler ve müellifler sıralamasında Bağdat’tan sonra ikinci sırada yer almıştır. Klasik hadîs kaynakları kabul edilen “Müsned”, “Cami‘”, “Sünen” gibi eserlerin telifinde ise dördüncü sırada yer alarak Hadîs ilminin ilk başladığı yer olan Mekke ve Medine’yi geride bırakmıştır. Bununla birlikte Basralı müellifler, aynı zamanda hadîsle ilgili yazılan eserlerin çoğunun ilk müellifi olma vasfıyla da temayüz etmişlerdir.
Yukarıda betimlenmeye çalışılan Basra’nın hadis ilmindeki bu sahip olduğu çok yönlü konumu, onun akademik araştırmalara konu edilmesinin ne derece önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
Bu mütevazı çalışmamızın söz konusu alanda oluşan eksikliği kısmen bu ihtiyacı gidererek bu doğrultuda yapılacak akademik araştırmalara temel oluşturacağı ve yeni bir ufuk sunacağı kanaatindeyiz.